گچ ساختماني چيست؟
گچ ساختماني از پختن سولفات كلسيم دو هيدراته حاصل ميشود و گچ ساختماني متشكل از سولفات كلسيم در فاز مختلف هيدراتاسيون است. براي مثال سولفات كلسيم نيمه هيدراته و سولفات كلسيم بدون آب يا انيدريد. هنگامي كه چسباننده گچي با آب مخلوط ميشود، از طريق فرآيند گيرش، سبب نگهداري ذرات جامد به همديگر و به صورت يك توده به هم چسبيده ميشود. گچ از جمله مصالح است كه در صنايع ساختمان سازي از اهميت ويژه برخوردار است. گچ به دليل ويژگي كه دارد از زمان قديم در امر ساختمان سازي كاربرد داشته است. در بسياري از ساختمانهاي قديمي مخصوصاً در دوران صفويه كه اغلب آنها در اصفهان موجود است، گچ نقش مؤثري داشته است و گچ كاري و گچبري بسيار زيبايي از آن دوران باقي ماندهاند. گچ به علت خواص خود از اولين قدم در ايجاد يك بنا كه پياده كردن حدود زمين و به اصطلاح براي ريختن رنگ اطراف زمين مورد نياز است و همچنين تا آخرين مراحل بنا، يعني سفيد كاري و نصب سنگ، باز هم گچ مورد نياز است. حتي در نقاشي ساختمان هم از گچ استفاده ميكنند.
كاربردهاي گچ
در صنعت ساختمان : اندود، سفيد كاري، تميزكاري، پرداخت، گچبري، ملات گچي، آجر، گچ و ماسه، عايق حرارتي و صوتي، ورقه پيش ساخته سقف و كف ديوار، مجسمه سازي
صنعت سيمان : افزايش زمان گيرايي (دير گير). هر چه سيمان زود گير باشد، مشتري پسندتر است.
قالب سازي در صنايع چيني و سراميك : ظروف چيني و قالب وسايل سراميكي.
صنعت شيشه سازي : تنظيم ويسكوزيته مذاب از نظر ميزان اكسيژن حل شده يا نشده.
صنعت ريخته گري : توليد گچ نسوز
صنعت كشاورزي : كشاورزي، تهيه كود شيميايي، تهويه كننده خاك، تهيه سم شيميايي، تغييراتي كه ژيپس در بخش كشاورزي ايجاد ميكند، شامل موارد زير است. كارخانه بلور گچ ساوه از بزرگترين توليد كنندگان گچ كشاورزي در ايران است. 1- بهبود ساختمان خاك و نرم كردن خاك رس. 2- تأمين كلسيم مورد نياز گياهان. 3- خنثي كردن سديم خاكهاي قليايي. 4- زلال كردن آب بركه هاي گلآلود. 5- فعال كردن موجودات ميكروسكوپي. 6- تأمين سولفور مورد نياز گياهان.
پزشكي : باند پزشكي، قالب دندان، تهيه قرص، در حشره كشها و رشد مخمرها، مواد غذايي و داروسازي
صنعت كاغذ سازي : شفافيت كاغذ
صنعت پتروشيمي : خشك كن
صنعت چرم سازي : جدا كننده مواد شاخي از پوست، تهيه سولفات دو سود؛ تهيه اسيد سولفوريك و اكسيد كلسيم؛
پركننده : گوگردزدايي از گازهاي زائد
خواص گچ ساختماني
گچ از ساير مصالح ساختماني سبك تر است. به عنوان مثال گچ متين داراي وزن مخصوص دانهاي آن ۲/۸ و وزن مخصوص آن ۸۵ است. بايد توجه كرد كه سبك بودن گچ يكي از امتيازات آن است. نكته جالب توجه ديگر اين است كه روي سنگ گچ رستني نميرويد و گياهي سبز نميشود.
واكنش در برابر رطوبت
يكي از معايب گچ آن است كه در برابر رطوبت مقاوم نيست و به سرعت آب جذب ميكند تا به حالت پايدار خود برسد. هنگامي كه چسباننده گچي با آب مخلوط ميشود، از طريق فرايند گيرش، سبب نگهداري ذرات جامد به همديگر (به صورت يك توده به هم چسبيده) ميشود.
واكنش در برابر حرارت و صوت
سطوح گچي در برابر انتقال حرارت و همچنين صوت، عايق به حساب ميآيند.
جمع شدگي
گچ ساختماني يك درصد افزايش حجم دارد. در نتيجه مسئله منقبض شدن پس از گيرش كه در مورد سيمان مطرح است، در مورد گچ وجود ندارد. براي مثال اگر در ديواري ترك وجود داشته باشد، ميتوان آن را با گچ پر كرد. به همين دليل در گذشته و قبل از دستيابي به فناوري جديد (پوشش رنگ، كاشي، سراميك و…) سطوح ساختمان را فقط گچ كاري ميكردند. البته بايد دانست كه سطح گچ به دليل نداشتن سوراخ هاي ريز، يك سطح صاف و بهداشتي است. از همين خاصيت گچ استفاده ميكنند و آن را براي پوشش سطوح وسيعي كه نبايد درز انبساط باشند، به كار ميبرند.
اثر بر فلزات
يكي از خصوصيات گچ اين است كه فلزات را سولفاته ميكند. در نتيجه فلزات نبايد مستقيماً در تماس با با گچ باشند و لازم است پيش از تماس با گچ از پوشش ضد زنگ برخوردار شوند.
محافظ در برابر آتش
يكي ديگر از امتيازات گچ آن است كه در برابر آتش مقاومت ميكند. فرايند مقاومت در برابر آتش با استفاده از گچ چنين است كه فرض كنيد روي يك ستون فولادي با لايهاي از گچ پوشيده شده باشد. در صورت آتش سوزي آب تبلور تبخير ميشود و لايهاي از بخار آب روي فولاد را ميگيرد. به عنوان مثال گچ ساوه طلايي در نتيجه با اينكه دماي محيط در اثر آتش سوزي بالا ميرود، دماي ستون فولادي تا مدتي روي درجه ۱۰۰ سانتيگراد ميماند و همين مقدار زمان براي رسيدن نيروهاي آتش سوزي و اطفاء حريق كافي است.
مقاومت
مقاومت گچ به مقدار آب موجود در خمير گچ و همچنين به دمايي كه در آن گيرش حاصل ميشود، بستگي دارد. مقاومت گچ برخلاف سيمان، به سرعت زياد ميشود و بعد ثابت ميماند.
اثر بر خاك
وجود گچ در خاك (حتي تا ۲۵ درصد) از ديدگاه كشاورزي بي ضرر و در مواردي نيز مفيد است. اما از ديدگاه سازهاي بيش از چهار درصد گچ در خاك سبب تخريبهاي سازهاي خواهد شد. گرچه اكثر محققان معتقدند كه ميزان خسارتهاي وارد شده با مقدار گچ موجود در خاك تناسب ندارد، اما در اغلب موارد، وجود گچ در خاك موجب مشكلات عمدهاي در ساخت سازهها و نيز كاهش عمر مفيد آنها ميشود.
درصد آب مصرفي
سخت شدن ملات گچ در مكانهاي نمناك تا چند ماه طول ميكشد و در اين صورت مدت مقاومت ملات گچ به تدريج افزايش مييابد. به عنوان مثال در زمان گچ كاري با گچ كوه سفيد سمنان هر چه آب ملات گچ بيشتر باشد زمان گيرش آن افزايش يافته و مقاومت آن بسيار كم ميشود. زيرا پس از تبخير آب در توده گچي سوراخ و روزنههايي اضافي ايجاد ميشود.
گرماي محيط
معمولاً لايههاي گچي مجاور با لولههاي بخاري و شومينه پس از مدتي ترك ميخورد. زيرا در اثر گرما به طور مداوم منبسط و منقبض شده و آب خود را به شدت از دست ميدهد.
گچ پاششي
پاشيدن گچ به روش سنتي بر روي سطح كار، داراي ضايعات فراواني است و اين امر باعث از بين رفتن محصول و افزايش هزينه اجرا ميشود. اما گچ پاششي يا پليمري داراي امتيازات خوبي در اين زمينه هستند. گچ پاششي از اضافه كردن پليمرهاي خاصي به گچ به دست ميآيد. از مزاياي اين گچ ميتوان به موارد ذيل اشاره كرد. اين گچ پس از پاشش توسط دستگاه همانند بتن سخت ميشود.
مقاومت در برابر رطوبت
گچ پاششي در مقابل حرارت داراي مقاومت بيشتري نسبت به گچ معمولي است. با استفاده از اين گچ، مرحله گچ كاري با گچ و خاك آماده در ساختمان حذف ميشود. به علت اين كه اين گچ از مواد افزودني ويژهاي برخوردار است، تا ضخامت ۱۰ سانتيمتر بر روي متريالهاي مختلف از جمله آجر و بتن قابل اجرا است. در صورتي كه گچ معمولي در ضخامتهاي زياد ترك ميخورد. اين گچ، ستونهاي بتني و فلزي را مستقيماً پوشش ميدهد. در صورتي كه گچ معمولي به علت جذب آب پايين بتن يا آهن، چسبندگي كمي با اين متريالها ايجاد كند، ناچار به استفاده از توري مرغي هستيد. سرعت اجراي گچ پاششي نسبت به گچ عادي حدود ۵ برابر است (۲۰۰ متر مربع در روز) و مقاومت فشاري آن بيشتر از ۲ برابر گچ عادي است.
امكان استفاده در مناطق مرطوب
در اين روش پرت گچ به حداقل ميرسد ولي ايراد عمده اين نوع گچ كه باعث عدم استقبال از آن شده هزينه بالاي آن است. گچ پاششي روي متريالهاي مختلف از جمله آجر، بتن، فوم، سفال، سيمان، ليكا، هبلكس و و غيره قابل اجرا است. روش گچ كاري با گچ پاششي بيشتر براي فضاهاي بزرگ مقرون به صرفه است. زمان گيرش گچ پاششي براي كارهاي بزرگ و سطوح بيشتر در نظر گرفته شده و با افزودني نگهدارنده آب ( كلوييد هيدروفيل ) از خارج شدن سريع آب محتوي در گچ جلوگيري به عمل ميآورد. گچ پاششي نيز داراي انواع مختلفي است. نظير گچ پاششي معمولي، گچ پاششي عايق كاري روي پشم، سنگ و …
انواع گچ در گچكاري
گچ گيپتون : كه از تركيب گچ و افزودنيهاي چسبندهاي نظير سريش بدست ميآيد. گچ گيپتون به دليل پيوستگي عالي با سطوح بتني نيازي به رابيتس كاري ندارد و ميتوان به صورت مستقيم گچ گيپتون را بر روي سطوح بتن اجرا كرد. سطوح بتني كه بر روي آن ميتوان از گچ گيپتون استفاده كرد شامل سطوح ديوار برشي و تير و ستون بتني در ساختمان است.
گچ عاج : داراي دانه بندي بسيار نرم و ميكرونيزه است.
گچ مرمر : گچ بدون آب مولكولي است كه با محلول مخلوط شده و مجدداً پخته ميشود و در مقابل رطوبت مقاوم است.
كاربرد گچ در صنعت ساختمان
معمولاً از گچ در صنعت ساختمان به عنوان اندود ديوارها و سقف استفاده ميشود. معمولاً گچ خاكي جهت زير كار ( اندود اوليه ) و گچ سفيد به عنوان اندود نهايي ( روي گچ و خاك ) اجرا ميشود. البته گچ داراي كاربردهاي زياد ديگري نظير مصارف پزشكي، مجسمه سازي، توليد قطعات پيش ساخته جهت گچ بري ساختمان، نصب ابزار گچي و گچبري، قالب سازي، ساخت رنگ لعابي و … ميباشد.
دامنه كاربرد فرآوردههاي گچي شامل گچ ساختماني از پيش مخلوط شدهاي هستند كه به عنوان مواد نازك كاري در اندود كاري ديوار و سقف داخل ساختمان و همچنين كارهاي تزييني به كار ميرود. اين فرآورده براي برآورده كردن الزامات كاربردي مربوط، با استفاده از افزودني ها يا افزونه ها، سنگدانه ها و ساير چسباننده ها به صورت ويژه تركيب ميشود. اين استاندارد اندود گچي و اندود پايه گچي براي كاربردهاي دستي و ماشيني را نيز، در بر ميگيرد. همچنين اين استاندارد براي چسبانيده گچي كه به طور مستقيم، در محل مصرف ميشوند يا براي توليد بلوك گچي، صفحات گچ برگ كناف يا صفحات روكش دار گچي، براي اندود كاري با گچ الياف دار و سقف پوش هاي گچي مورد استفاده قرار ميگيرند، كاربرد دارد. همچنين اين استاندارد، گچ ساختماني مورد استفاده در آجر كاري را نيز در بر ميگيرد. اين استاندارد، گچ مورد استفاده براي كرم بندي كف را در بر نميگيرد. اين استاندارد آزمونهاي مرجع مربوط به خصوصيات فني و ارزيابي انطباق فرآوردههاي تحت پوشش را مشخص ميكند. آهك ساختماني (هيدروكسيد كلسيم) را ميتوان به عنوان چسباننده افزودني همراه با گچ مورد استفاده قرار داد. چنانچه چسباننده گچي از اجزاي متشكل فعال اصلي در اندود باشد، در اين صورت اين استاندارد اين نوع اندود را در بر ميگيرد.
انواع گچ توليدي در كارخانه ها
گچ داراي انواع مختلفي هستند كه هر كدام كاربرد خاص خود را دارند و شامل موارد زير است.
1- گچ خاك آماده : اين نوع گچ مختص زير كار بوده كه از آن به عنوان لايه اول گچ كاري استفاده ميشود. از پر فروش ترين انواع گچ و خاك آماده ميتوان به گچ و خاك اسپيران محصولي از گروه توسعه گچ متين اشاره كرد.
2- گچ ميكرونيزه : اين نوع گچ را براي سفيد كاري با مش بالا استفاده ميكند.
3- گچ سفيد كاري : از گچ سفيد كاري براي لايه نهايي گچ كاري و پرداخت بهره ميگيرد. از انواع پر فروش گچ سفيد كاري ميتوان به گچ سمنان اشاره كرد. گچ سمنان با برندهاي سمنان جم، درسا، متين، حرير و بارز در بازار به فروش ميرسد.
4- انواع گچ تركيبي : توجه داشته باشيد كه نوع ديگري از گچ وجود دارند كه به صورت تركيبي هستند. در واقع مواد افزودني داشته و عمليات سبك سازي روي آنها انجام شده و به عنوان عايق مورد استفاده قرار مي گيرند كه شامل موارد زير هستند.
5- گچ گيپتون : اين نوع گچ را براي گچ كاري روي بتن استفاده ميكنند.
6- گچ سيوا : بهتر است بدانيد كه از تركيب گچ با مواد افزودني خاص همانند پرليت و … ميتوان گچ سيوا را به دست آورده و از آن به عنوان گچ زير كار استفاده نمود. اين نوع گچ داراي مزيت هاي زيادي است كه مهمترين آن گيرش اوليه و نهايي بالاي آن است كه ميتوان زير كار تميزي را در نهايت ارائه نمود.
7- گچ ساتن : اين نوع گچ هم مانند گچ سيوا تهيه ميشود و از آن به عنوان لايه نهايي گچ كاري ميتوان استفاده نمود و گزينه مناسبي براي سفيد كاري مي باشد. توجه داشته باشيد كه گچ هاي ساتن نه تنها داراي گيرايش اوليه و نهايي هستند، بلكه كاملاً ضد آب بوده و قابليت شست و شو دارند. حتي اين نوع گچها در برابر رطوبت، خش و ترك هم داراي مقاومت بالايي هستند.
8- گچ پاششي : به گچ پاششي به دليل اينكه پليمر اضافه ميشود، در اصطلاح پليمري هم گفته ميشود كه متخصص گچ كاري با استفاده از دستگاه گچ پاش است. استفاده از دستگاه گچ پاش علاوه بر اينكه سرعت اجراي كار را افزايش ميدهد، باعث به هدر رفتن محصول نشده و هزينه را كاهش ميدهد.
مزيت گچ پاششي
اين نوع گچ بعد از اينكه با استفاده از دستگاه پاشيده شوند، مانند بتن سقف و سخت شده و اين مسئله باعث ميشود تا در برابر رطوبت مقاومت بالايي داشته باشند. اين نوع گچ حتي در مقابل حرارت هم تا حد قابل ملاحظه مقاوم هستند و در ساختمان سازي نوين براي حذف مرحله گچ و خاك از اين نوع گچ استفاده ميكنند تا در هزينه صرفه جويي شود. مزيت ديگر گچ پاششي اين است كه ميتوان مستقيماً روي خود سازه سقف از آنها استفاده نمود و با سرعت بالا كل سقف را پوشش داد. نكته مهم اين است كه گچ پليمري را ميتوان با ضخامت ۱۰ سانتي متر هم روي آجر و بتن اجرا نمود. البته فراموش نكنيد كه اين قابليت به خاطر مواد افزودني است كه در گچ پاششي وجود دارد و همين مسئله شرط آكوستيك بودن گچ پاششي را تضمين ميكند. در صورتي كه ستون بتني يا فلزي در ساختماني وجود داشته باشد، ميتوان مستقيماً از اين نوع گچ استفاده نمود و كل ستون را به راحتي پوشش داد.
برچسب:
شركت ساختماني صاد، فروشگاه ساختماني صاد، سيمان، ميلگرد، كناف ،پاركت،
ادامه مطلب
بازدید: